Sej – Pollachius Virens
Gråsejen är en pelagisk fisk, vilket betyder att den lever i frivattnet och följer strömmarna och bytesfisken. Den kan alltså dyka upp lite överallt och du kan aldrig helt vara säker på vart den befinner sig för dagen. Den mindre gråsejen lever mest av kräftdjur och småfisk medan den stora sejen är en utpräglad fiskätare. Tobis och sill är huvudfödan. Sejen jagar ofta i stora stim och kan pressa upp bytesfisken mot ytan så att vattnet ”kokar” över stora områden. Ofta hoppar sejarna själva över ytan i sin jakt på byte. När småfisken pressas upp mot ytan så lockas havets fåglar dit för att delta i festen. Sådana ”måsdyk” är ofta synliga på långt håll. Många gånger är det mindre sej som jagar upp småfisken i ytan. Oftast lockas också stortorsken dit för att frossa på småsejen. Att spana efter ”måsdyk” kan alltså löna sig.
Och om du har tur kan det även vara storsejen som är uppe och jagar!
Platser
Sejen lever i frivattnet och kan dyka upp lite överallt, men huvudsakligen så samlas den kring toppar och kanter där strömmen pressas samman och för med sig en rik tillgång på byten. Stimmen med småsej på 1-3 kg hittar man ofta i direkt anslutning till topparna. Ofta står stimmen på den strömsatta sidan. Man kan hitta småsejen på de kustnära grunda topparna på 10-20 meters djup, likväl som på djupgrunden på över 100 meters djup. Generellt sett går dock de minsta sejarna, de som är de bästa att meta torsk och hälleflundra med, väldigt kustnära. Ibland är de t.o.m. inne i hamnen. Småsejen fångar de flesta endast för att ha som bete, antingen hel till hälleflundra eller torskmete, eller skuren i filéer till havskatt eller uerfiske. Den bästa storleken för en hel betesfisk är 0,5 -1kg. För filéer går naturligtvis större sejar bra också. Du kan behöva söka runt på olika grundtoppar med hjälp av ekolodet. Sejstimmen syns då som plottriga moln på lodet. Ofta står de ett antal meter ovanför botten, ibland långt uppe i frivattnet.
Den stora sejen hittar man oftast på ställen med stor strömsättning. Platser i anslutning till djupare vatten där strömmen pressas upp av en skarp bergkant eller en grundtopp är giftiga. Ibland går storsejen i frivattnet längs kanterna på 30-70 meters djup men ofta söker den sig upp mot ytan i sin jakt på föda.
Tider
Sommaren och hösten är rätt tid för sejfiske. Under våren kan det ofta vara svårt att hitta sejstimmen för att få tag på betesfisk. Då kan man behöva leta en hel del kring grundtopparna. Samma grundtoppar som senare på säsongen är fullproppade med sej. De största sejarna fångas i juli-oktober.
Redskap och teknik.
Att fiska småsej till bete görs enklast med en vanlig häckla av typ sill- eller makrillhäckla. Det går bra att binda en egen häckla med ett 3 gummimackar med lite grövre lina. De fabrikstillverkade sillhäcklorna är ofta knutna i för klent material för att tåla att 3-5 sejar hugger samtidigt. Sök sejen med ekolodet kring grundtopparna och släpp ned i stimmen när du ser dem. Här är en rulle med räkneverk bra, annars får du försöka räkna ut djupet med linspridaren eller sjunkhastigheten. Släpper du ut linan sakta när du närmar dig rätt djup så tar ofta sejen betena på nedvägen. Annars söker du av vattenlagren och pilkar med små lockryck. Veva upp sejarna i lugn takt. De är ganska sköra i munnen.
Storsejen fiskar du med jiggar. Går sejen djupt längs kanterna så behöver du tyngre jiggar på 200-500 gr. Släpp ned jiggen och veva den i expressfart upp genom vattnet. Sejen triggas av det snabbt flyende bytet och kastar sig över jiggen. Rusningen som följer är otroligt explosiv. En rulle med en bra och rätt inställd slirbroms behövs. Sejen tar dock ut sina krafter ganska snabbt och efter de första rusningarna går det ofta bra att pumpa upp den. Ett ordinärt havsfiskespö på 20-30 Ibs är lagom till detta fiske. När storsejen jagar ytligt kan man med fördel fiska med lättare grejer. Shadjiggar på 100-200 gram och ett spö och rulle anpassat så man kan kasta jiggarna är det bästa. Eller varför inte testa det senaste inom sejfisket, att använda ytgånde beten så som poppers och jerkbaits. Fisket har blivit en helt ny grej med den här tekniken. Att kasta sin jigg, jerkbait eller popper in i måsdyket och sedan snabbt spinna in den samtidigt som flera storsejar frenetiskt försöker att sluka den är en upplevelse. Ju snabbare inspinning desto bättre. När sedan storsejen krokat sig har du glädjestunder bakom spöet. Storsejen är inte en matfisk i samma klass som torsken eller hälleflundran. Den mindre sejen är däremot betydligt mer välsmakande och våra norska grannar är väldigt förtjust i denna fisk. Om man ska släppa tillbaka en storsej dvs. +10kg så måste man maxa bromsen och ta fisken väldigt hårt för att minimera drillningstiden. Det blir hårt mot hårt men då har den också större chans att klara en återutsättning. Viktigt är dock att ni inte lyfter upp den i båten utan krokar av den direkt nere i vattnet då den har extremt känsliga gällock som spricker ifall ni lyfter den rakt upp. Vill man således ha en bild eller en vikt på fisken så får man också räkna med att behålla fiske som matfisk då den antagligen kommer dö. Tips här för att klara en återutsättning efter foto är att ha kameror förberedda samt att lyfta in den försiktigt med ena handen stödjandes vid buken och vara extremt snabb.
Detta bör framförallt tänkas på om ni fiskar på vår destination i Å där vi har ofantliga mängder storsej. Avbryt fisket i tid, och ta inte upp mer än vad du själv kan ta vara på.